Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου 2013

Κλασικά εικονογραφημένα - Errol le Cain


Όσο πλησιάζουν τα Χριστούγεννα τόσο αρχίζουμε να αισθανόμαστε κάτι από τη μαγεία τους, ειδικά όσοι ερχόμαστε σε επαφή με μικρά ή μεγάλα παιδιά. Τα μικρά κάνουν παρέες για να πούνε μαζί τα κάλαντα, κολλάνε στην τηλεόραση για να δουν τις διαφημίσεις των καινούργιων παιχνιδιών, χοροπηδάνε γύρω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο, μετράνε τις μέρες.

Κοντεύουν Χριστούγεννα, είναι καιρός για παραμύθια. Παραμύθια κλασικά, παραμύθια λαϊκά, παραμύθια καινούργια. Παραμύθια του Παπαδιαμάντη, του Όσκαρ Ουάιλντ, του Τολστόι, του Ντίκενς, παραμύθια που ξέρουμε από τις γιαγιάδες μας. Τόσο απλά και τόσο αγαπημένα. Το παραμύθι δεν είναι για να το διαβάζεις, είναι για να το αφηγείσαι. Μόνο έτσι το παιδί αφήνεται ελεύθερο να το φανταστεί, να το νιώσει. Μόνο έτσι το κάνει κτήμα του και θα το αφηγηθεί κι εκείνο σε κάποιον, όταν έρθει η ώρα. Όσοι ξέρουμε παραμύθια, και όλοι μας σίγουρα κάτι ξέρουμε, πρέπει να τα μοιραζόμαστε. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα η αφήγηση των παραμυθιών θεωρείται τέχνη και πολλοί παραμυθάδες μοιράζονται τα παραμύθια τους σε χώρους της πόλης.

Για όσους δεν ξέρουν, δε συνηθίζουν ή ντρέπονται να αφηγηθούν τα παραμύθια τους, υπάρχουν υπέροχες εκδόσεις παραμυθιών - κλασικών ή νεότερων - για όλες τις ηλικίες. Η εικονογράφηση είναι το άλφα και το ωμέγα σε μια έκδοση. Οι εικόνες που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε διαμορφώνουν και εκείνες που μόνοι μας θα φανταστούμε. Άλλωστε, τις περισσότερες φορές τα παιδιά κολλάνε το βλέμμα τους στις εικόνες και δεν ακούν καν αυτόν που διαβάζει ή που αφηγείται. 

Ένας από τους καλύτερους εικονογράφους κλασικών παραμυθιών ήταν ο Errol le Cain (1941-1989). Είχε εικονογραφήσει μερικά από τα ωραιότερα κλασικά παραμύθια, όπως τη "Βασίλισσα του χιονιού", τη "Σταχτοπούτα", την "Πεντάμορφη και το τέρας", τις "Δώδεκα πριγκίπισσες που χόρευαν". Τα τρία τελευταία κυκλοφορούσαν μέχρι πρόσφατα στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ρώσση. Είναι παλιά βιβλία και πιθανόν να έχουν εξαντληθεί στον εκδότη. Δε θυμίζουν όμως σε τίποτα την τηλεοπτική αισθητική πολλών νέων εικονογράφων. 

Κανείς δεν απέδωσε με τόση μαεστρία την παγωμένη καρδιά της βασίλισσας του χιονιού. Η εικόνα της ήταν ίδια μ' αυτή μιας παγωμένης νύχτας του χειμώνα. Ένας σταλακτίτης με τη μορφή γυναίκας:

Κανείς δε ζωγράφισε με τόση ευαισθησία την  αδικημένη από τις αδερφές της και τη μητριά της Σταχτοπούτα. Τα τρία πρόσωπα την παρακολουθούν με κακία όταν εκείνη κάνει τις δουλειές του σπιτιού ή αποσύρεται πλάι στο τζάκι, για να ασχοληθεί με το εργόχειρό της. Μπορείτε να τα δείτε να ξεπροβάλλουν στη αριστερή άκρη της εικόνας:


Οι κακιές, χοντροκομμένες και λαίμαργες αδερφές της είναι έτοιμες για το χορό. Το χαζό και ανυπόμονο βλέμμα τους έρχεται σε αντίθεση με το πειθήνιο και καρτερικό πρόσωπο της Σταχτοπούτας: 

Παρατηρήστε το ύφος της μητριάς της, όταν ο απεσταλμένος του πριγκιπόπουλου συνειδητοποιεί ότι η όμορφη κοπέλα της βραδιάς τους χορού ήταν η Σταχτοπούτα, και όχι μια από τις κόρες της:


'Οταν η ώρα σημαίνει δώδεκα, η Σταχτοπούτα πρέπει να γυρίσει στο σπίτι της, αλλιώς η άμαξα θα μετατραπεί σε κολοκύθα. Για να μην ξεχαστεί, ο ουρανός γεμίζει ρολόγια κι εκείνη σιγά σιγά μεταμφιέζεται από πριγκίπισσα σε ένα κουρελιάρικο κορίτσι:


Είναι εντυπωσιακός ο τρόπος με τον οποίο ο Errol le Cain, ένας βρετανός εικονογράφος, απεικόνισε τις αραβικές νύχτες στα παραμύθια της Ανατολής:


Εδώ τα χρώματα αλλάζουν. Χρησιμοποιεί πολύ περισσότερο το κίτρινο, το πορτοκαλί, το χρυσό, τα χρώματα της ανατολής του ηλίου, της Ανατολής γενικά:


Οι εικόνες καδράρονται σαν μικρά κουτάκια που μπαίνει το ένα μέσα στο άλλο. Θυμίζουν μαγικό χαλί:


Η εικονογράφηση ενός παραμυθιού είναι πολύ δύσκολη δουλειά. Πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή. Είναι επικίνδυνο να παίζει κανείς με χαρακτήρες - σύμβολα, πόσο μάλλον όταν απευθύνεται σε τόσο τρυφερές ηλικίες. Ο Errol le Cain το έκανε με αξεπέραστη επιτυχία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου